Categorie: Dogmatiek

Het idee van God volgens Jordan Peterson

Wat betekent “God” in filosofische en psychologische zin? Dat is de eerste hypothese: een filosofisch of moreel ideaal manifesteert zich eerst als een concreet gedragspatroon dat kenmerkend is voor één individu. En dan is het een geheel van individuen, en dan is het een abstractie van dat geheel, en dan heb je de abstractie, en die is zo belangrijk.

Dit is een politieke implicatie: Een van de debatten tussen het vroege christendom en het late Romeinse Rijk was de vraag of een keizer al dan niet God kon zijn, letterlijk kon worden vergoddelijkt en in een tempel kon worden geplaatst. U begrijpt waarom dat zou kunnen gebeuren, want dat is iemand aan de top van een zeer steile hiërarchie met een enorme hoeveelheid macht en invloed.

Het christelijke antwoord daarop was: verwar de specifieke soeverein nooit met het principe van de soevereiniteit zelf. Het is briljant. Je ziet hoe moeilijk het is om met zo’n idee te komen, dat zelfs de persoon die de macht heeft eigenlijk ondergeschikt is aan een goddelijk principe, bij gebrek aan een beter woord. Zelfs de koning zelf is ondergeschikt aan het principe. Wij geloven dat nog steeds, omdat we geloven dat onze premier ondergeschikt is aan de wet.

 

Wat de wet ook inhoudt, er is een beginsel waaraan zelfs de leider ondergeschikt is. Zonder dat kun je stellen dat je niet eens een beschaafde samenleving kunt hebben, omdat je leider onmiddellijk verandert in iets dat transcendent en almachtig is. Dat is zeker wat er gebeurde in de Sovjet-Unie, en wat er gebeurde in Maoïstisch China, en wat er gebeurde in Nazi-Duitsland. Er was niets voor de machtigen om zich aan te onderwerpen. Je wordt verondersteld ondergeschikt te zijn aan God. Wat betekent dat? We gaan dat idee verscheuren, maar dat betekent deels dat je ondergeschikt bent – zelfs als je soeverein bent – aan de principes van de soevereiniteit zelf.

Bible Lectures, p. 20

De zondeval door de “beschouwing van het lichaam” en de begeerte – Athanasius

Uit “Tegen de heidenen”, van Athanasius, THE NICENE AND POST-NICENE FATHERS, SECOND SERIES, VOLUME 4, p. 267

3. Het verval van de mens uit deze toestand, als gevolg van zijn absorptie in materiële zaken. Doorgaan met het lezen van “De zondeval door de “beschouwing van het lichaam” en de begeerte – Athanasius”

Verlossing voorgesteld als genezing in Markus 9 – uit mijn dissertatie

In ons korte onderzoek naar Marcus 2 en 7 hebben wij geconstateerd dat de vroege kerkelijke traditie zich vanuit de context van het farizeïsche debat ontwikkelde tot een ontkenning van de farizeïsche vorm van gehoorzaamheid. Wat begon als een verschil van mening over hoe de Mozaïsche wet te houden en toe te passen, ontwikkelde zich tot een verwerping van (een deel van) de mondelinge leer, cultusoverdracht en rabbinaal gezag, met als dubbele focus van Jezus’ antwoord zijn verzet tegen het principe van aanpassing van de reinheidswet aan het dagelijks leven en zijn nadruk op de religieus gescheiden gemeenschap die zich ontwikkelde onder de meer rigide volgelingen van de sekte. Doorgaan met het lezen van “Verlossing voorgesteld als genezing in Markus 9 – uit mijn dissertatie”

De verschillende vormen van Jodendom in de eerste eeuw en het beginnende Christendom

Uit: Judaism in the New Testament, Bruce Chilton en Jacob Neusner, 1995, pp. 1-18

Vertaling met DeepL

JUDAÏSME IN HET NIEUWE TESTAMENT OF HET BIJZONDERE JUDAÏSME VAN HET NIEUWE TESTAMENT? 

Diversiteiten binnen religies komen op verschillende manieren tot uitdrukking. Wanneer we alle bewijzen van het christendom of van het jodendom onderzoeken, binnen enkele ruime grenzen, vinden we alles en zijn tegendeel. Alleen al de diversiteit van de schriftelijke bewijzen (om nog maar te zwijgen van de archeologische bewijzen) toont aan waar het om gaat. Twee reeksen verklaringen volstaan. De paus, erfgenaam van Petrus, is hoofd van de Kerk; alle kerkelijke autoriteit berust bij de plaatselijke pastorie; er is in het geheel geen kerkelijke autoriteit. De Torah is het letterlijke woord van God in alle details, zodat, daarom, allen die “Israël” willen zijn, de Torah moeten houden precies zoals het geformuleerd is. De Torah drukt Gods wil en doel voor de mensheid uit, maar de formulering is van deze wereld. De Torah is het werk van de mensheid, het verslag van aspiratie, geen openbaring. Doorgaan met het lezen van “De verschillende vormen van Jodendom in de eerste eeuw en het beginnende Christendom”

In het begin was het Woord – De Catena Aurea van Thomas over Joh. 1:1a

Een fraai voorbeeld van de diepgravende wijsgerige beschouwingen van de kerkvaders. 

HOOFDSTUK I 1a. In den beginne was het Woord.

Terwijl alle andere Evangelisten met de Menswording beginnen, spreekt Johannes, voorbijgaand aan de Ontvangenis, Geboorte, opvoeding en groei, onmiddellijk over de Eeuwige Generatie, zeggende: In den beginne was het Woord. Doorgaan met het lezen van “In het begin was het Woord – De Catena Aurea van Thomas over Joh. 1:1a”

Over Schleiermacher en het begin van het Modernisme – bespreking in de studiegroep Gorssel

Vijfde deel van de serie besprekingen in de Studiekring Gorssel over de Reformatie.

Op 17 maart 2017 hebben we Friedrich Schleiermacher besproken. De grote kerkvader van de 19e eeuw die aan de wieg staat van het Modernisme in de theologie.
Geloof wordt in deze eeuw het dominante thema, maar dan in de versie van de Romantiek: het diepe gevoel van “absolute afhankelijkheid”, dat kan worden begrepen als de “ontvankelijkheid” voor de Totaliteit, de Kosmos, d.w.z. het Goddelijke.
Alle religies en zelfs atheïsten kennen dit diep menselijke gevoel, en daarop zijn alle religies gebaseerd. Uiteindelijk berust hierop ook het “waardenbewustzijn” van de samenleving. Om goed in het leven te staan moet een mens zijn eigen religieuze overtuigingen opbouwen met dit gevoel als bron en als criterium. Een consequentie daarvan is de achterstelling van het Woord, de Openbaring door de Heilige Geest en de exclusiviteit van het Evangelie. Individualisme vervangt het opperste gezag van Christus in de kerk.
Kritiek op Schleiermacher was er genoeg: van de kant van Hegel, van de kant van orthodoxe theologen, maar ook van de beweging van het Réveil, dat óók het gevoel een plaats gaf in het geloof, maar hier bleef het Woord, het Evangelie en de Heilige Geest dominant.
Schleiermacher is het beste te begrijpen als een “seculiere Piëtist”.

Theologie en de crisis in de cultuur (2)

Wij bevestigen dat waarheid de overeenkomst van uitspraken met de werkelijkheid is.

Wij geloven dat de Heilige Geest die de woorden van de apostelen en profeten inspireerde ook in ons woont, zodat wij, die naar het beeld van God zijn gemaakt, de woorden van de Schrift die door God zijn geopenbaard kunnen ontvangen en begrijpen, en kunnen begrijpen dat de waarheden van de Schrift overeenkomen met de werkelijkheid.

De uitspraken van de Schrift zijn waar, juist omdat het Gods uitspraken zijn, en ze corresponderen met de werkelijkheid, ook al is onze kennis van die waarheden (en zelfs ons vermogen om ze aan anderen te verifiëren) altijd noodzakelijkerwijs onvolledig. Het geloof van de Verlichting in grondige objectieve kennis maakte een afgod van de menselijke rede zonder hulp.

Maar de mogelijkheid van puur objectieve kennis ontkennen betekent nog niet het verlies van de waarheid die overeenkomt met de objectieve realiteit, zelfs als we die waarheid nooit kunnen kennen zonder een element van subjectiviteit.

https://www.thegospelcoalition.org/about/foundation-documents/#theological-vision-for-ministry

Sola Gratia

Tweede preek in de serie over de pilaren van de Reformatie.

Deze week over Lukas 18:9-14 en Ef. 2:8-10.

Sola Gratia: het behoud is door genade alleen, niet uit werken. In de kerkgeschiedenis vinden we twee houdingen: moralisme (perfectionisme) dat meent dat het geloof tot morele perfectie leidt – 1 Joh. 5 zegt immers: “Wie uit God geboren is, zondigt niet”. En een morele onverschilligheid: ofwel: ik ben uit God geboren, dus ik kan inderdaad niet zondigen en wat ik doe is dan ook geen zonde (sterk in de tijd van de valse leraren waarmee de apostel Johannes te maken had), ofwel: God vergeeft mij toch wel, zodat ik me niet bijzonder druk hoef te maken over mijn zonden. (Zoals in de context van Paulus, “Wat dan? Zullen wij zondigen omdat wij niet onder de wet, maar on der de genade zijn?” Rom. 6:15).

Het ware antwoord: de genade bevrijdt ons van zonde en schuld en geeft nieuw leven – waar wij dood waren in misdaden en zonden – OPDAT wij voor God zullen gaan leven. De “goede werken” vloeien voort uit de verlossing uit genade, maar zijn er niet de voorwaarde van. Het zijn werken van dankbaarheid. Heel belangrijke ontdekking van de Reformatie die een einde maakt aan het moralisme enerzijds en de onverschilligheid in het libertinisme anderzijds.

Gods Woord als een spreken van God – in gesprek met Karl Barth – KD I,1, pp124 – 145

In een eerdere bijdrage hebben we al gesproken over de drievoudige gestalte van Gods Woord volgens Karl Barth. Gods Woord is in de eerste plaats het vleesgeworden Woord, maar dan ook het geschreven Woord en tenslotte het verkondigde Woord. Deze drie gestalte van het Woord zijn samen het ene Woord. Het is, in de woorden van Bart, een analogie van de drie-eenheid. Misschien wel de enige echte analogie. (. Een “onechte” zou dan bijvoorbeeld zijn de vergelijking met de zon, zonlicht en zonnewarmte.) Doorgaan met het lezen van “Gods Woord als een spreken van God – in gesprek met Karl Barth – KD I,1, pp124 – 145”