Tikkun Beit Ahavat ha-Torah

In het jodendom is het verleidelijk om anderen te wijzen op hun fouten, vooral als het gaat om overtredingen van de Torah. Maar wat als die beschuldigingen komen van iemand zonder rabbijnse autoriteit of diepgaande kennis? De joodse traditie heeft daar duidelijke gedachten over.

Negatief spreken over anderen, zelfs als het waar is, wordt in de joodse ethiek beschouwd als Lashon Hara — kwaadsprekerij. Het is een ernstige overtreding, tenzij het een duidelijk doel dient, zoals het voorkomen van schade. Beschuldigingen zonder zorgvuldigheid kunnen meer kwaad dan goed doen.

De Torah zegt: “Je moet je naaste terechtwijzen” (Leviticus 19:17). Maar dat is geen vrijbrief voor ongenadige kritiek. De Talmoed leert dat vermaning alleen effectief is als het gebeurt met nederigheid, respect en liefde — en alleen als je zelf vrij bent van diezelfde fout.

Wie geen halachische autoriteit is, wordt aangemoedigd om vragen te stellen in plaats van oordelen te vellen. De Misjna zegt: “Maak voor jezelf een leraar” (Pirkei Avot 1:1). In het jodendom is leren belangrijker dan veroordelen.

De Baal Shem Tov zei: “Wat je in een ander ziet, is vaak een spiegel van jezelf.” Zelfreflectie — cheshbon hanefesh — is een kernwaarde. In plaats van te wijzen, vraagt het jodendom ons eerst naar binnen te kijken.

Beschuldigen zonder kennis of autoriteit is niet alleen riskant — het is in strijd met de geest van de Torah. Het pad van nederigheid, liefdevolle correctie en zelfonderzoek is de weg die de joodse traditie ons wijst.

Atheïsme wordt vaak gezien als een totale afwijzing van religieus geloof, een standpunt dat als tegengesteld aan spiritualiteit wordt beschouwd. Maar Emmanuel Levinas, de 20e-eeuwse filosoof die bekendstaat om zijn ethisch georiënteerde denken, benadert atheïsme op een genuanceerde wijze. Voor hem is atheïsme niet louter een ontkenning van God, maar kan het een essentiële fase – of zelfs een blijvende component – zijn in iemands intellectuele en spirituele ontwikkeling, die een individu soms dichter bij het ware monotheïsme brengt dan bepaalde uitingen van conventionele vroomheid. Lees verder →

Klik op CC, en kies dan de Nederlandse of de Engelse ondertitels.

Click CC, and then choose Dutch or English subtitles.