De psychopathologie van Hamas.
Ik kijk wel eens naar YouTube video’s over massamoordenaars en serie verkrachters in de Verenigde Staten. Dat komt omdat ik gefascineerd ben door de manier waarop in die gevallen ondervragingen worden uitgevoerd, hoe bewijs wordt verzameld, en hoe het allemaal in de rechtszaak toe gaat. Er zijn gruwelijke voorbeelden van te geven, en er lijkt geen einde te zijn aan de verschrikkingen die door sommige mensen aan hun slachtoffers worden toegebracht. Ik ga er geen lijst van geven, want iedereen weet hiervan. We roepen barbaars, verschrikkelijk, onbegrijpelijk en soms blijkt bij een psychiatrisch onderzoek hoe diep de kwaadaardige aanleg in een persoon verborgen kon zitten. Er is een pathologie van de misdaad te geven. We noemen sommige van die mensen ziek, alsof ze er niets aan konden doen. Ik heb Amerikaanse politieagenten zien kokhalzen, wanneer een dergelijke verdachte uiteindelijk zijn misdaden toegeeft en beschrijft.
Het lijkt zo te zijn dat wanneer je je verdiept in een enkele zaak, het vermogen tot medeleven en medelijden eenvoudig getriggerd wordt. Een beschrijving van dergelijke misdaden in woorden werkt altijd diep op je in. Ik weet niet precies waarom, wellicht omdat je dan je eigen verbeelding moet gaan gebruiken. Het zien van bloederige taferelen leidt al gauw tot een gewenning, alsof ons brein ons beschermt door gedeeltelijk te weigeren om te begrijpen wat er getoond wordt.
Het is nu de vijfde dag van de oorlog tussen Israël en Hamas. Ik merk dat mijn reacties traag op gang komen. Misschien wel omdat ik het niet weten wil, omdat ik mijn illusies over een fundamentele menselijke rechtschapenheid niet wil opgeven. Maar het begint langzaam tot me door te dringen, dat honderden zogenaamde strijders van Hamas, massaal, gretig en in de overtuiging dat ze hun God daarmee gediend hebben, opzettelijk en systematisch de daden hebben gepleegd die we normaal gesproken alleen kunnen omschrijven en verklaren met de psychopathologie van gewetenloze misdadigers. De opzettelijke verminking van een baby is in de samenleving dermate uitzonderlijk, dat we er dagen aan besteden om te begrijpen waarom het zo kon gebeuren. Vervolgens blijven we zitten met een hoofdschuddend vragen en met het besef dat we er niet uitkomen. Hoe is het in godsnaam mogelijk dat mensen elkaar dit aandoen – dat is de laatste lijn van ons verzet.
Er kan maar één conclusie zijn. Er zijn maar twee mogelijkheden. De strijders van Hamas imiteren opzettelijk bepaalde gruweldaden vanwege hun psychologische effect. Strategisch gezien een domme zet. Want de afschuw over hun daden leidt tot een vastberadenheid die alle twijfel buitensluit. Het leidt tot de reactie dat we met barbaren te maken hebben, met dieren – zoals de Israëlische minister van defensie heeft gezegd – zodat nu elk middel toelaatbaar is om hier een einde aan te maken.
De andere mogelijkheid durf ik nauwelijks te overwegen, en toch kan ik me er niet aan onttrekken. In de Gazastrook en in de organisatie van Hamas zijn mensen zodanig geïndoctrineerd, zodanig psychologisch vervormd, dat in aanleg normale mensen tot pathologische moordenaars gemaakt zijn. “Ze komen uit de hel”, zei iemand in een commentaar op mijn vorige blog. Als sprinkhanen kwamen de paragliders op een terrein vol feestende jongeren af, om er 260 van neer te maaien. Dat gaat de grenzen van een gewapend conflict te boven. Dat is de pathologie van een seriemoordenaar, het spreekt van een psychologisch verderf dat ofwel in scène gezet is voor het effect – maar hoe kun je dan als mens boven je normale grenzen uitgaan – ofwel door allerlei factoren tot de eigen natuur geworden is. Hamas zaaide haat, verwijderde de sporen van normaal menselijk geweten, onderdrukte elke afschuw die een normaal mens heeft over de verminking van baby’s, het verkrachten van meisjes, en koppelde dat aan het meest fervente religieuze fanatisme dat op aarde gevonden wordt: Allah hoe Akhbar.