Joden bestuderen de Tora zelden alleen; de studie van de Tora is vaker wel dan niet een sociale en zelfs gemeenschappelijke bezigheid. Meestal bestuderen Joden Joodse teksten in paren, een methode die havruta (“gemeenschap”) wordt genoemd. In havruta worstelt het tweetal om de betekenis van elke passage te begrijpen en bespreekt het hoe die toe te passen op de grotere onderwerpen die aan de orde komen en zelfs op hun eigen leven. Soms studeren zij om zich voor te bereiden op het bijwonen van een lezing, en soms komen zij bijeen om zich in een tekst te verdiepen, los van een georganiseerde les. Doorgaan met het lezen van “Bijbelstudie moet met zijn tweeën…”

Het was een geliefd gezegde van R. Meïr :

Leer met heel uw hart en met heel uw ziel Mijn wegen kennen en waak aan de deuren van Mijn Tora.

Bewaak Mijn Tora in uw hart en laat de vreze voor Mij voor uw ogen zijn.

Houd uw mond weg van alle zonde, en reinig en heilig uzelf van alle schuld en ongerechtigheid.

Dan zal Ik overal bij u zijn.

De vele klachten in de oudchristelijke literatuur over heidense christenen die “Judaïseerden” – d.w.z. die vrijwillig sommige joodse gebruiken overnamen – en de kritiek op en de keizerlijke wetten tegen heidense bekeringen tot het jodendom leveren het bewijs.

Het getuigt niet alleen van de aantrekkelijkheid van de synagoge, maar ook van de moeite die de synagoge zich getroostte om aantrekkelijk te zijn.

De Joden van de late oudheid hielden zich, precies zoals hun hedendaagse christelijke tegenhangers, actief bezig met zending, waarbij zij heidenen, hetzij heidenen of christenen, trachtten over te halen om Jood te worden.

Het lawaai en de hoeveelheid van de christelijke anti-Joodse scheldwoorden,  duidden op de onzekerheid van de jongere gemeenschap tegenover haar veel meer gevestigde Joodse rivaal.

De christelijke polemiek contra Iudaeos, onthult in feite de intensiteit van de rivaliteit van de kerk met de synagoge, terwijl beide gemeenschappen wedijverden om een beperkte hulpbron: nieuwe bekeerlingen.

Bruce Chilton en Jacob Neusner – Judaism in the New Testament

Het Jodendom dat vertegenwoordigd wordt door de Misjna en latere geschriften, biedt kennis van God door de Tora en onderricht over de juiste levenswijze door het leren van de Torah. God komt de wereld binnen door de Torah, en de levenswijze van dat Jodendom vindt zijn definitie in bedachtzame studie van de Torah en het in praktijk brengen van zijn leringen. Voor de christenen is Jezus Christus, de menswording van God, de menswording van diezelfde kennis en onderricht, en het verslag van zijn dagen op aarde in de Evangeliën vormt een verhaal van wat er gebeurt wanneer God vlees wordt. De levenswijze die door beide Judaismes wordt uiteengezet, vindt haar definitie in de navolging van God. De mensheid is gemaakt “naar ons beeld, naar onze gelijkenis” (Genesis 1:26; 9:6). De taak van Israël is dus te laten zien wat het betekent om “als God” te zijn. Het individu en “Israël” dienen als voorbeelden van hetzelfde, namelijk Gods liefde, die des te groter is omdat de persoon en de sociale entiteit van die liefde op de hoogte zijn: Doorgaan met het lezen van “Het Christendom als een vorm van Jodendom”

Pseudo-Clementine Recognitions 1.50.5–6

“Maar wat ik zeg is dit: Het was te verwachten dat Christus zou worden ontvangen door de Joden, tot wie Hij kwam, en dat zij zouden geloven in Hem, die verwacht werd voor het heil van het volk, volgens de overleveringen van de vaderen; maar dat de heidenen afkerig van Hem zouden zijn, omdat noch belofte noch aankondiging aangaande Hem aan hen was gedaan, en Hij zelfs nooit aan hen bekend was gemaakt, zelfs niet bij naam. Toch zeiden de profeten, tegen de orde en volgorde der dingen in, dat Hij de verwachting van de heidenen zou zijn, en niet van de Joden.581581 Gen. xlix. 10. En zo geschiedde het. Want toen Hij kwam, werd Hij in het geheel niet erkend door hen die Hem schenen te verwachten, als gevolg van de overlevering van hun voorvaderen; terwijl zij die in het geheel niets van Hem hadden gehoord, zowel geloven dat Hij is gekomen, als hopen dat Hij nog komen zal. En zo blijkt in alle dingen de profetie getrouw, die zei dat Hij de verwachting der heidenen was. De Joden hebben zich dus vergist met betrekking tot de eerste komst van de Heer; en alleen op dit punt is er onenigheid tussen ons en hen. Want zijzelf weten en verwachten dat Christus komen zal; maar dat Hij reeds gekomen is in nederigheid – zelfs Hij die Jezus genoemd wordt – weten zij niet. En dit is een grote bevestiging van Zijn komst, dat allen niet in Hem geloven.”

Commentaar van  Annette Reed ( Messianism between Judaism and Christianity, p. 4)

Als we beter kijken, blijkt dat wat een eenvoudig verschil lijkt te zijn, zeer ambivalent is: als uiteenlopende messiaanse overtuigingen een punt van onderscheid zijn tussen christenen en joden, dan is dat alleen omdat messianisme de eigen oorsprong van het christendom markeert als jodendom. Bijgevolg kunnen zogenaamde “joods-christenen” de essentiële identiteit van het jodendom en het christendom verdedigen op precies dezelfde gronden als de zogenaamde “niet-joods-christenen” het tegendeel kunnen doen, want “niet-Joodse christenen” kunnen pleiten voor hun essentiële verschil.