Heeft het Onze Vader Joodse liturgische wortels?
Dr. Eli Lizorkin-Eyzenberg
Het Onze Vader is verreweg het meest centrale en bekende christelijke gebed ter wereld. Maar heeft het een aantal belangrijke conceptuele en woordelijke parallellen in de Joodse liturgische traditie? Heeft het Onze Vader Joodse liturgische wortels? Het antwoord is duidelijk ja.
Ten eerste, merk op dat de inhoud van het Onze Vader dezelfde is als het belangrijkste Joodse liturgische concept van אבינו מלכנו (uitgesproken: Avinu Malkenu), dat wanneer het vertaald wordt “Onze Vader, Onze Koning” betekent. In feite draait alles in het gebed van de Heer om het vaderschap of koningschap van God.
“Onze Vader die in de hemel zijt, Uw naam worde geheiligd. Uw koninkrijk kome. Uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel. Geef ons heden ons dagelijks brood. Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven hebben aan onze schuldenaren. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van het kwade.” (Matt.6:9b-13a)
Ten tweede zijn er woord-voor-woord parallellen tussen het Onze Vader en verschillende Joodse gebeden zoals “Onze Vader, Onze Koning”, de “Amidah”, en de “Morning Blessings”. Hier is een voorbeeld van elk:
אָבִינוּ מַלְכֵּנוּ סְלַח וּמְחַל לְכָל עֲוֹנוֹתֵינוּ
Onze Vader, Onze Koning, vergeef en vergeef al onze zonden.
נְקַדֵּשׁ אֶת שִׁמְךָ בָּעוֹלָם כְּשֵׁם שֶׁמַקְדִּישִׁים אוֹתוֹ בִּשְׁמֵי מָרוֹם
Wij zullen uw naam heiligen in deze wereld, zoals hij geheiligd is in de hoge hemel.
ואל תביאנו לא לידי חטא ולא לידי עברה ועון, ולא לידי נסיון ולא בזיון, ואל ישלט בנו יצר הרע
Leid ons niet in zonde en overtreding, ongerechtigheid, verzoeking en schande, zodat het kwaad niet over ons zal heersen.