Een volledige preek van David de Vos nader onder de loep genomen.
Niet om kritisch deze broeder (?) neer te sabelen, maar om te begrijpen wat er in de evangelische wereld aan het gebeuren is.
Wat is er zo wonderlijk in mijn ogen aan deze prediking?
1. De lage positie die Gods Woord in de prediking inneemt. Een verkeerde exegese dan ook nog van Mattheus 28, Romeinen 10 en Exodus 33 t.a.v. het weinige dat in de preek uit Gods Woord voortkomt.
2. De pretentie dat de prediker een profeet is die Gods (nieuwe) woorden kan spreken.
3. De pretentie openbaringen van God te hebben ontvangen (de jonge vrouw met heupklachten.)
4. De overdracht van menselijke ervaringen op God – God communiceert door liefde, zoals wij die ervaren met partners en kinderen. (Twee lange anecdotes onderbouwen dat…)
5. De infantilisering van de gelovigen – we worden als kleine kinderen geacht op de schoot van onze Hemelse Vader te kruipen en God is iemand die ons onderwijst zoals een vader zijn kind leert fietsen. Dat soort beelden lijkt op het eerste gezicht aardig, maar leidt tot een godsbeeld dat uit de ervaring en niet uit Gods Woord wordt opgebouwd.
6. De eenzijdigheid van het godsbeeld – God is een gezellige opa geworden die schik met ons heeft. Geen gebod, geen heiliging, geen “verterend vuur” , geen majesteit, maar overal trivialiteit.
7. De pretentie – “net als Mozes” – dat God iemand is die naast je kan zitten in de auto en het “gaaf” vindt om te horen dat jij zo lekker aan het preken bent geweest.
8. Het allesbeheersende idee dat God ” meer nabij is dan we denken en dat we God niet in ontzag voor Zijn heiligheid moeten benaderen – terwijl Hij toch de Heilige is – vergelijk dat maar eens met Jesaja 6.
Kortom: de god van David de Vos is een getrivialiseerde ‘god’ , geschapen naar zijn beeld, die perfect past bij zijn ervaringen en behoeften, maar bitter weinig te maken heeft met de God van de Bijbel. Karl Barth leerde dat de God van het Rooms-Katholicisme en van de Vrijzinnigheid eigenlijk geen relatie hadden met de God van de Bijbel. Moeten we er nu aan toevoegen dat de God in de evangelische prediking daar ook niets meer mee te maken heeft? Dan hebben we met de opkomst van een derde ketterij te maken:
de charismatisch-evangelische afgoderij.
Ketterij? Misschien iets van gebakken lucht? Toch even inhaken op ‘de behoefte’ die je noemt in je stukje. Zou het kunnen dat in onze samenleving de onderlinge liefde aan het verdwijnen is en dat deze daarom gezocht wordt in godservaringen? Er is behoefte aan aandacht, een hand op je schouder, een vriendelijk en troostend woord. En God gaat moet dat invullen. Maar werkt dat zo? In ben zelf niet opgegroeid in gezin waar emoties samen werden beleefd en heb wel eens op zo’n godservaring gehoopt. Tegelijkertijd ben altijd heel wantrouwig geweest: hoe weet je dat het echt is?
Ooit heb ik een hele goede preek gehoord van een oude christelijk gereformeerde dominee. Het thema was: God werkt middelijk. Het is me mijn hele leven bijgebleven. Behoefte aan een hand op je schouder? Dan komt er iemand op je pad die dat geeft. Eenzaam, ik heb toch steeds weer mensen ontmoet waardoor ik verder kon. Overigens geldt, net als bij ora et labora, dat je niet achterover leunt en gaat zitten wachten…..Ook overigens: bovenstaande houdt niet in dat God in mensen zit, wat je nog wel eens hoort zeggen.
Positief dus te waarderen bij de charismatici het verlangen naar vervulling, negatief echter de wijze waarop.
Dan de mening van Barth dat het katholicisme een ketterij is, omdat het geen enkele relatie tot de God van de Bijbel had. Dat lijkt me niet. Misschien leek dat zo in de tijd van Barth, toen de Bijbel ondergesneeuwd was door het kerklatijn, maar inhoudelijk is de kern van wat er geleerd voluit Bijbels en staat Jezus Christus centraal. Sinds het 2e Vaticaans concilie is de volkstaal in de liturgie toegestaan en in Nederland gangbaar geworden. Ik ben sinds een aantal jaren, omdat ik enigszins brodeloos raakte, koordirigent in de rk-kerk en, hoewel afkomstig uit een gereformeerde kerk, voel ik me er goed thuis, zeker in mijn woonplaats waar de pastoors nogal behoudend zijn.
En dan nog maar een vergelijking met de charismatici: als ik de daar ten gehore gebrachte muziek (veelal Opwekking) vergelijk met die in de rk kerk, slaat de balans, zowel wat de tekst betreft als de muziek, ver er uit ten voordele van de Roomse kerk.