Haatte God Esau werkelijk?
(Door Dr. Eli Lizorkin – Israel Bible Center)
Er zijn bepaalde teksten in de Bijbel die moderne volgelingen van Christus ineen doen krimpen. Eén van de moeilijkste is Jezus’ uitspraak over het haten van je vader en moeder om zijn ware discipel te zijn (Lucas 14:26). De sleutel tot het oplossen van deze moeilijkheid ligt verborgen in de oude betekenis van het Hebreeuwse woord שנא (soneh) dat onjuist vertaald wordt met “haten”.
Wij lezen dat God Jakob liefhad, maar Ezau “haatte” (Maleachi 1:3). Wij zien echter dat God Ezau juist zeer zegende (Gen 33:9), en zelfs de Israëlieten waarschuwde de zonen van Ezau niet aan te vallen of het risico te lopen Zijn bescherming tegen hen in te trekken als zij dat toch zouden doen (Deut 2:4-6).
In feite is het Torah-verhaal zo ontwikkeld dat iedereen die het verhaal van de gestolen zegen en Jakobs bedrog van Izaäk hoort, sympathie zou hebben voor Esau in plaats van Jakob! Het lijdt geen twijfel dat God van Jakob hield met zijn verbondsliefde (een ander soort liefde en zorg dan Hij voor Esau had), maar Hij “haatte” hem niet in de moderne betekenis van het woord. De vertaling vertelt ons ook dat Jakob zijn eerste vrouw Leah “haatte”. Bij nadere lezing wordt echter duidelijk dat Jakob meer van Rachel hield dan van Lea (zie Gen 29:31). In deze gevallen betekent שנא (soneh) “van iemand/iets minder houden”.
In de Torah staat God echtscheiding toe op basis van bepaalde strikte omstandigheden die een huwelijksrelatie onmogelijk zouden maken om verder te gaan. Met andere woorden, God staat echtscheiding onder bepaalde omstandigheden toe. Wanneer onze vertalingen zeggen dat God echtscheiding “haat” (Mal 2:16), moeten we onze Engelse (en Nederlandse!) vertalingen ter discussie stellen en een meer genuanceerde (en accurate) interpretatie eisen. We weten allemaal dat echtscheiding een van de meest pijnlijke ervaringen is die een mens in zijn leven kan doormaken. Maar er is één ding dat nog erger is dan echtscheiding: een mishandelend huwelijk. De Torah beschermde mensen tegen de noodzaak om door te gaan in deze goddeloze band. Natuurlijk is echtscheiding en hertrouwen (zelfs op bijbelse gronden) niet ideaal, maar om Maleachi 2:16 te vertalen als “God haat echtscheiding,” en het te interpreteren als een algeheel verbod op echtscheiding, is een afschuwelijk verkeerde voorstelling van de liefdevolle God over onze gebroken wereld.
Hoeveel andere passages in de Bijbel hebben we niet verkeerd begrepen omdat we hun Joodse achtergrond niet hebben begrepen?