Drie moderne visies op de betekenis van de Schrift: Schleiermacher, Barth en Körtner. Vrijzinnigheid, neo-conservatisme en postmodernisme uit resp. de 19e, de 20e en de 21e eeuw.
Toch uiteindelijk een groot verschil met de leer van de Hervorming over Sola Scriptura, zelfs bij Barth.
Wat ontbreekt is S.C.A.N. – de Sufficiency, de Clarity, de Authority en de Necessity van de Schrift. (Laat staan de Infallibility…)
Een groot verschil ook, meen ik, met het getuigenis van het NT over de Schrift als openbaring van God – 2 Pe. 1; Heb. 4; 2 Tim. 3; Joh. 17:17 etc.
Voor Schleiermacher zie ook:
https://koinoniabijbelstudie.nl/schleiermacher-en-begin-modernisme-bespreking-studiegroep-gorssel/
De Bijbel als medium van oorsprong en uitdrukking
Schleiermacher – modernisme
Schleiermacher brengt de leer van de Schrift van de Prolegomena over naar de ecclesiologie
Hiermee wordt de Schrift getransformeerd van een dogmatisch kennisbeginsel naar een christelijk continuïteitsbeginsel.
Het brengt de context van de geschiedenis van Christus over.
-
Het christendom ontstaat met de verschijning van de persoon Jezus Christus.
-
De werking/kracht van Jezus maakt ons tot christenen.
-
Wij moeten in contact komen met de persoon Jezus, dit gebeurt met behulp van de Schrift.
-
De dogmatische betekenis ervan bestaat in de historische bemiddeling van de verlossende werkzaamheid van Jezus door de Geest die in Hem werkt.
-
Schleiermacher neemt het oude protestantse beginsel van de Schrift over.
-
Een expressieve functie van de Schrift
-
Principe in plaats van methode –
Karl Barth – neo-conservatisme / neo-orthodoxie
Karl Barth neemt het oude protestantse begrip van de Bijbel als het Woord van God over.
-
Barth is ook op de hoogte van het karakter van de Bijbel als historisch document.
-
De gebeurtenisfiguur van de openbaring biedt hem echter de mogelijkheid: De Schrift is niet het Woord van God, maar kan dat altijd en eeuwig worden (bij lezing).
-
Actueel en voor ieder individu toont God Zichzelf, maar op het moment dat het voor de mens tastbaar wordt, is het niet langer goddelijk, maar menselijk.
-
Goddelijk alleen in het actuele, in het moment.
Op deze manier vernieuwt Barth het Reformatorische verstaan van de Schrift en de reformatorische these van de zelfwerkzaamheid van de Schrift:
De Schrift bevestigt zichzelf in de uitvoering van haar onverkrijgbare werkzaamheid als het Woord van God.
Daarmee devalueert zij de hermeneutische vragen en de theologische irrelevantie van de historisch-kritische methode.
Ulrich Körtner – postmodernisme
Van geïnspireerde Schrift tot geïnspireerde lezer
Körtner bepleit een receptie-esthetische (tekst construeert zichzelf alleen in de handeling van het lezen) d.i. een herformulering van het beginsel van de Schrift.
Hij vat dit op als een programmatische wending van tekst en auteur naar lezer (er is niet één verklaring van de auteur/het boek maar een meervoudige betekenis van het schrijven – wij “schrijven” de tekst opnieuw.).
In plaats van de ene betekenis van de tekst komen de betekenisconstructies van de lezer.
Tegelijkertijd komt hij tot een nieuwe interpretatie van de klassieke leer van de inspiratie.
Het schrijven van de Bijbelse tekst wordt niet langer opgevat als een onbeschikbaar gebeuren van inspiratie, maar eerder als het lezen ervan.