God is liefde – maar wat betekent dat?

Veel mensen in het postchristelijke Westen zullen zeggen dat God liefde is. Die gelijkstelling van God met de liefde wordt dan een beginsel om alle zaken van morele aard te beoordelen. Zelfs atheïsten zullen zeggen dat als God bestaat, Hij liefde moet zijn. En dat beginsel zullen ze dan ook tegen christenen gebruiken die kritisch staan tegenover de Islam, of voorstander zijn van de toepassing van de morele regels van de Bijbel. (Bij voorbeeld de toepassing op zaken als abortus en homoseksualiteit.)

Dit begrip liefde wordt dan helemaal losgemaakt van andere kernbegrippen waarmee de Bijbel over God spreekt, zoals soevereiniteit, heiligheid, toorn en voorzienigheid. Dat leidt tot ernstige vergissingen. We krijgen dan een begrip van God dat uit het verband van de Bijbelse theologie is losgemaakt. Ons begrip van God is echter geheel en al afhankelijk van de ordelijke samenhang van alle begrippen waarmee God wordt aangeduid.

Een voorbeeld mag hier volstaan. De tekst uit het Nieuwe Testament waar we een gelijkstelling tussen God en liefde lijken aan te treffen is 1 Johannes 4:8, waar we lezen: “Wie niet liefheeft, heeft God niet gekend, want God is liefde.” Je zou zeggen dat daarmee de zaak is beklonken. “God is liefde” en ons liefhebben – wie dan ook, op welke manier dan ook – is daarom “goddelijk”.

Als we bij het 8e vers echter ophouden te lezen, ontgaat ons de boodschap van Johannes. Minstens moeten we vers 9 erbij lezen: “Hierin is de liefde van God ten aanzien van ons geopenbaard, dat God zijn eniggeboren Zoon in de wereld heeft verzonden, opdat wij zouden leven door Hem.” Merk op, in de eerste plaats, dat we God niet eenvoudig mogen definiëren als liefde, maar dat het karakter van Gods liefde ons moest worden geopenbaard. Vaststellen dat God liefde is, is geen kwestie van persoonlijke voorkeur of levensovertuiging.

Die openbaring, in de tweede plaats, is geheel en al verbonden met een historische gebeurtenis. De gebeurtenis namelijk dat God de Zoon – triniteit dus – in de wereld, dat wil zeggen in het vlees geopenbaard is. Als wij willen weten wat het betekent dat God liefde is, hebben wij een unieke bron nodig, en dat is het evangelie van de Zoon. God is liefde betekent dus, dat God de wereld heeft liefgehad en daarom zijn Zoon gezonden heeft.

Maar dan komt het derde element. Waarom zegt Johannes “opdat wij zouden leven door Hem”? Ook dat wordt uitgelegd, en wel in vers 10. Daar wordt de Zoon betiteld als het “zoenoffer voor onze zonden.” Alleen dit zondoffer maakt leven mogelijk. Gods liefde strekte zich uit naar mensen die geestelijk dood waren. Die door hun zonde en schuld oneindig ver van God waren verwijderd.

Een vierde element vinden we in Johannes 3:16 – maar ook in 1 Johannes 5:1 b.v. God heeft de wereld liefgehad, en heeft zijn Zoon gezonden “opdat een ieder die in Hem”, dat is de Zoon, “gelooft, niet verloren gaat”, vanwege de onvergeven schuld, “maar eeuwig leven heeft.” Wie niet in de Zoon gelooft, is al veroordeeld zegt Johannes. Het begrip liefde in al deze teksten functioneert dus in een context van andere begrippen, zoals dat van God als de ultieme Rechter, van God als geopenbaard in drie Personen, van een concrete geschiedenis waarin Hij zich heeft geopenbaard, van een door Hem gestelde noodzakelijke voorwaarde van redding, namelijk van het geloof in Jezus. Gods soevereiniteit, heiligheid, aanbod van genade, et cetera zijn zo innig verbonden met het begrip liefde, dat ze gezamenlijk vastleggen wat de uitspraak “God is liefde” eigenlijk betekent.

(Gebaseerd op een lezing van Don Carson.)

Dit bericht is geplaatst in Dogmatiek met de tags , , . Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *