Studie van de Bijbel betekende, in de schaarse hoogtepunten van het christendom, meer dan een vorm van aanbidding, hoewel het dat altijd geweest is. Bijbelstudie is meer dan een middel om informatie te verwerven over een tekst, hoewel het dat zeker ook is. Theologische studies zijn meer dan een middel om de geschiedenis van de christelijke traditie in kaart te brengen, hoewel het dat ook is.
Bijbelstudie is een manier om gevoeligheid te verwerven voor de nuances van Gods karakter, waarmee Hij zich in het Woord geopenbaard heeft. Bijbelstudie is een manier om gevoeligheid te ontwikkelen voor de morele betekenis van complexe situaties: om de aard van deze situaties te kunnen analyseren, om de argumenten voor en tegen te kunnen ontdekken met betrekking tot een te nemen beslissing, en om de kunst en de kennis te bemachtigen om deze argumenten voor te leggen aan het verstand en het hart, zodat die beslissing gebaseerd zal zijn op een volwassen analyse en een diepgaand besef van theologische en ethische alternatieven.
De complexe structuur van het christelijk denken is meer dan alleen een theologisch systeem, of een bouwwerk van ethische proposities. Het is ondenkbaar omdat samen te vatten in het werk van een enkel individu. Geen theoloog is bij machte een compleet systeem van het christelijk denken te presenteren. Er is altijd ruimte voor verschil van mening, voor de onvermijdelijke diversiteit van temperament en voor de ruime variëteit in theologische beslissingen die de geschiedenis van de kerk altijd gekenmerkt heeft. Ondanks het feit dat in alle geldige pogingen om theologische helderheid te bereiken de Bijbel en de Bijbel alleen de autoriteit geweest is.
Van de Apostolische Vaders, via de Kerkvaders van de vierde tot en met de 15e eeuw, van de Hervormers via de Puriteinen tot en met hun negentiende-eeuwse nazaten, en door heel de ontwikkeling van de twintigste-eeuwse evangelische theologie heen, is het de Bijbelse theologie die steeds het fundament was van alle waardevolle en nog steeds te waarderen theologische en ethische systemen.
Het is niet moeilijk in te zien dat onze tijd niet als een hoogtepunt van het christelijk denken kan worden beschouwd. De vraag naar de waarheid van de Bijbel is verstomd en heeft plaatsgemaakt voor het geschreeuw van de ideologieën. De strijd tussen Lutheranen en Calvinisten was nog een strijd over de kern van het evangelie. De spanning tussen het denken van John Wesley en George Whitfield, die ondanks hun scherpe tegenstellingen hun vriendschap bewaarden, ging over geen geringere kwestie dan de vraag of onze behoudenis was gefundeerd in de soevereiniteit van God alleen, of mede gelegen was in de menselijke verantwoordelijkheid. In de grote lijnen van de christelijke kerken vandaag, staan de behoeften en emoties van de kerkgangers centraal. De belijdenisgeschriften spelen nog nauwelijks een rol, de theologen die het fundament legden voor weer een afgesplitst kerkgenootschap worden alleen nog aan de universiteiten bestudeerd – Lutheranen lezen geen Luther, Calvinisten geen Calvijn en de trotse, ondogmatische en vrijzinnige nazaten van Menno Simons kennen zijn Fundamentboek niet meer.
De nieuwe dogmatiek bestaat uit een reeks van doe-het-zelfboekjes. Hoe leer je Gods stem verstaan? Zeven stappen om je wedergeboorte tot stand te brengen. Hoe train je je bijzondere gave van de Geest? Met een quasi-Bijbels fundament dat bestaat uit een aantal tendentieuze citaten, waarbij de uitkomst van de exegese allang vaststaat, wordt ook in charismatische kringen met onkritische haast de vraag naar de waarheid terzijde geschoven. Als het mij maar past.
Gods Woord wordt gereduceerd tot een reeks van bewijsteksten voor een praktisch gemeenteleven dat helemaal in de lijn ligt van de postmoderne samenleving, en aan de behoeften van het materialisme en individualisme tegemoetkomt. Ziedaar het tegendeel van de zorgvuldigheid waarmee vanaf de tijd van de Apostolische Vaders meer bedachtzame theologen een systematische ontwerp aan de kerk hadden voorgelegd. Ervaring neemt de plaats in van exegese, deskundigheid wordt gewantrouwd en geminacht. De preek wordt niet exegetisch voorbereid en theologisch uitgewerkt, maar “gedownload”, een favoriete term van de New Apostolic Reformation. Denken wordt verduisterd onder de claim van de inspiratie. We hebben verleerd om te luisteren naar wat God ons in Zijn Woord onderwijst. Maar alleen dat Woord geeft ons de mogelijkheid om “te onderwijzen, te weerleggen, te verbeteren en op te voeden in de rechtvaardigheid, opdat de mens die God toebehoort volmaakt zou zijn, tot elk goed werk volkomen toegerust” (2 Tim. 3:16).