De rol van de computer

“Informatie systemen gemaakt door systeemexperts kunnen als voorbeeld dienen. Om te kunnen werken, moet het systeem gevoed worden door menselijke experts (zonder deze menselijke input is een dergelijk systeem niet mogelijk). Deze input bevat een deel van de kennis van de experts, en je kunt gemakkelijk zien dat deze kennis, die objectief is, kan worden overgedragen aan een machine zoals hij is. Een subtieler punt is om te kijken hoe de experts te werk gaan. Wat zijn hun methodes, hun savoir faire? Omdat ze menselijk zijn, hebben ze lang in hun vak moeten zitten om de meest effectieve methode te vinden. Theoretische kennis is niet genoeg. Ze moeten praktische ervaring hebben die ze kunnen analyseren en terugbrengen tot een minimale woordenschat in een domein van actie en kennis dat gemakkelijk te omschrijven is.

Maar hier stuiten we op een grens. Bijvoorbeeld, expertise over kunstwerken, vooral schilderijen, kan niet geprogrammeerd worden door een systeemexpert. “Hoewel er goed gekwalificeerde experts op dit gebied zijn, bieden schilderijen een beschrijving van de wereld die alleen gereproduceerd kan worden met alle kracht en rijkdom van natuurlijke taal. Daarom kan er nooit communicatie zijn tussen computers en mensen. Computers kunnen menselijke zinnen begrijpen die betrekking hebben op handelingen en beperkte objectiveerbare concepten. Ze kunnen informatie geven en bevelen opvolgen. Maar dit heeft duidelijk niets te maken met het woord of spraak. Het echte gevaar en ernstige risico dat we lopen met de proliferatie van computers en robots is dat de gedwongen relatie met machines ons woord langzaam zal reduceren tot het niet-menselijke, externe, objectieve aspect, en dit zal op zijn beurt van het woord iets maken dat alleen bruikbaar is voor actie.

Zodra dit gebeurt, verliezen we onze menselijke eigenheid. Zonder wat niet gezegd wordt, zonder wat buiten zichzelf ligt, zal het woord gewoon een utilitaristische randfiguur zijn. Als we oog in oog staan met sprekende robots, zullen we dan nog weten hoe we op een menselijke manier moeten spreken? Dit is een van de gevaren van het gebruik van computers in scholen. Je ziet nu al de ongelooflijke armoede van de woordenschat van jongeren, hun dorst naar het onhoorbare woord van rockmuziek, hun vervanging van betekenis door ritme, het gebrek aan aanleg voor elke gedachte die niet wiskundig is. De overheersing van de computer zal dit werk van mentale vernietiging voltooien.”

Jacques Ellul

Dit bericht is geplaatst in Theologie. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *