De positieve reactie van de vroegchristelijke kerk op het messiasschap van Jezus werd in belangrijke mate gevormd door de hermeneutische strategie van belofte-vervulling, die al snel evolueerde tot christelijk supersessionisme. Ik zal uitleggen hoe deze interpretatieve strategie de theologie van de kerk beïnvloedde en wat de implicaties waren voor de relatie tussen het Christendom en het Jodendom.
De strategie van de vervulling van de belofte
De belofte-vervulling-strategie was een hermeneutische benadering die de vroege christenen gebruikten om de Hebreeuwse Bijbel te interpreteren. Zij geloofden dat de beloften die God in het Oude Testament gedaan had, vervuld werden in het leven, de dood en de opstanding van Jezus Christus. Deze benadering verschafte een theologisch kader dat het nieuwe christelijke geloof met zijn Joodse wortels verbond, door te beweren dat Jezus de Messias was die in de Schrift werd voorspeld.
Ontwikkeling tot Supersessionisme
Terwijl de vroege Kerk groeide en haar theologie ontwikkelde, ontwikkelde de belofte-vervulling-strategie zich tot wat bekend staat als Christelijk supersessionisme. Supersessionisme is het geloof dat de Christelijke Kerk Israël heeft vervangen als Gods uitverkoren volk. Dit theologische standpunt kwam voort uit de overtuiging dat de komst van Jezus en de vestiging van de Kerk de ultieme vervulling waren van Gods beloften aan Israël. Bijgevolg zag de Kerk zichzelf als de ware voortzetting van het volk van God, waardoor het Joodse verbond achterhaald was.
Gevolgen voor de christelijk-joodse relaties
De ontwikkeling van het supersessionisme had ingrijpende gevolgen voor de relatie tussen het Christendom en het Jodendom. Aan de ene kant hielp het om de identiteit van de vroegchristelijke gemeenschap te verstevigen door haar te onderscheiden van haar Joodse oorsprong. Aan de andere kant leidde het ook tot een geschiedenis van spanningen en conflicten tussen christenen en joden. Het geloof dat de kerk Israël had verdrongen leidde vaak tot een negatieve houding ten opzichte van het Jodendom en droeg bij aan een erfenis van anti-semitisme in de geschiedenis van de christelijke kerk.