Karl Barths interpretatie van het “Onze Vader”
Karl Barth geeft een diepgaande interpretatie van de zin “Onze Vader” in het Onze Vader. Volgens Barth is deze zin een significante uitspraak over de relatie tussen God en de mensheid, in het bijzonder degenen die in gemeenschap zijn met Jezus Christus. Het is geen universele toespraak tot God, maar een die een unieke verbinding door Christus vooronderstelt.
Een Deep Dive gesprek over Karl Barth en het Onze Vader (in het Engels).
Karl Barth onderzoekt het Onze Vader door de lens van de Reformatoren, in het bijzonder Luther en Calvijn, terwijl hij ook zijn eigen interpretaties geeft. De tekst benadrukt dat het gebed niet zomaar een gebed is, maar een gebed dat een relatie met Jezus Christus en de gemeenschap van gelovigen vooronderstelt. De analyse is verdeeld in secties, die elk een ander aspect van het gebed belichten:
1. Onze Vader in de Hemel
– “Onze Vader”: Dit is geen universeel toepasbare toespraak, maar een specifieke toespraak voor hen die in gemeenschap zijn met Jezus Christus. Het betekent dat God een Vader is voor hen die door Christus geroepen zijn en in de broederschap van de zonen van God wonen. Deze relatie is niet gebaseerd op menselijke verdienste, maar op een “nieuwe geboorte” die tot stand is gekomen door het leven, de dood en de opstanding van Christus, en effectief is gemaakt in de doop. Gods vaderschap is ook verbonden met de schepping, waarbij God mensen voortbrengt door het Woord en de Geest. God is een barmhartige Vader en hoewel mensen als verloren zonen zijn, is hun zoonschap gebaseerd op de werkelijkheid van Christus. Het ware en oorspronkelijke vaderschap en zoonschap bestaan in de banden die God met ons heeft geschapen.
– “Die in de hemelen zijt”: Deze zin wijst op Gods transcendentie en onbegrijpelijkheid. De hemel maakt deel uit van de geschapen wereld, maar God staat erboven. Gods eigenschappen als grenzeloos, onbegrijpelijk, vrij, soeverein, eeuwig, almachtig en transcendent komen voort uit Zijn goedheid als de hemelse Vader die zichzelf tot onze Vader heeft gemaakt in Jezus Christus. God is de rechter en koning wiens onderdanen wij zijn, altijd aanwezig, en Hij biedt vrije genade. Deze vrijheid om tot God te naderen is een geschenk, geen natuurlijk recht.
2. De smeekbeden
– De petities zijn op dezelfde manier opgebouwd als de Tien Geboden, waarbij de eerste drie gericht zijn op Gods glorie en de laatste drie op menselijke behoeften.
– De eerste drie petities roepen op tot de overwinning van Gods zaak en nodigen mensen uit om deel te nemen aan Zijn werk. God verlangt er niet naar om los van mensen te handelen, dus Hij wil dat Zijn zaak onze zaak is. Weigeren om deel te nemen aan Gods zaak is niet kunnen begrijpen hoe je moet bidden voor dagelijks brood of vergeving.
– De laatste drie petities hebben betrekking op onze directe behoeften: troost, welbehagen en verlossing, zowel lichamelijk als geestelijk. Deze verzoekschriften zijn niet optioneel; ze zijn essentieel voor het gebed omdat onze zaak verbonden is met die van God in Jezus Christus.
3. Uw Naam worde geheiligd
– “Naam” verwijst naar de weergave van Gods glorie in de wereld, niet naar God zelf.
– De geschapen wereld kan Gods naam dragen door tekenen die verlicht worden door openbaring.
– Het gebed “Uw naam worde geheiligd” impliceert dat Gods naam al geheiligd is. Het gebed is een antwoord op Gods handelen en vraagt dat wat al gebeurt doorgaat en tot vervulling komt. Christenen zijn niet alleen in de wereld omdat God zich in menselijke gedaante openbaart door zijn Zoon, profeten en de Kerk. Dit heiligen moet zichtbaar worden in een leven dat sober en sereen wordt geleefd en dat de vreugde en vrede van God naar anderen brengt. Het heiligen van Gods naam is geen menselijke prestatie, maar iets dat God tot stand moet brengen.
4. Uw Koninkrijk kome
– Het Koninkrijk van God is het leven en het doel van de wereld volgens de bedoelingen van de Schepper. Het is een overwinning op de zonde, een verzoening met God, resulterend in een nieuwe wereld.
– De komst van het Koninkrijk is niet afhankelijk van menselijke macht, maar van Gods daad van vervulling.
– Dit gebed erkent dat het Koninkrijk al gekomen is in Jezus Christus. In Christus is de zonde afgeschaft, en de wereld heeft zijn einde en doel bereikt, en het laatste oordeel is al geveld.
– Het gebed “Uw Koninkrijk kome” is ook een smeekbede om de volledige openbaring van het Koninkrijk, om de sluier weg te nemen die de werkelijkheid ervan verbergt. Dit gebed wil dat de uitstraling van God over het hele leven schijnt. Het vraagt om het heden te zien in het licht van de toekomst, met hoop voor vandaag en morgen.
5. Uw wil geschiede
– Deze petitie erkent dat Gods wil al gedaan is in de hemel, en vraagt dat het op aarde gedaan wordt zoals in de hemel.
– Het is een gebed dat Gods plan tussen het begin en het einde wordt uitgevoerd en dat deze tijd niet tevergeefs voorbijgaat.
– Het erkent ook dat Gods wil in de hemel volmaakt wordt vervuld en vraagt om diezelfde volmaaktheid op aarde, opdat we ophouden Gods bedoelingen verkeerd te begrijpen.
6. De laatste drie petities
– Deze petities markeren een verschuiving naar een meer expliciete en directe oproep met betrekking tot onze behoeften.
– Het “ons” in deze petities verwijst naar de broederschap van hen die verenigd zijn met Jezus, die openstaan voor de wereld en zich bewust zijn van haar ellende.
– Deze petities hebben vrijmoedigheid omdat degenen die bidden in gemeenschap zijn met Jezus en bezorgd zijn om Gods zaak. Ze vragen God om hun menselijke zaak tot de Zijne te maken.
7. Geef ons heden ons dagelijks brood
– “Brood” omvat alles wat nodig is om het leven in stand te houden, zowel materieel als geestelijk, het minimum om te overleven en ook de belofte van eeuwige genade. Het is een verzoek om Gods genade die ons behoedt voor honger en dood.
– Het betekent het aardse symbool van Gods eeuwige genade, een belofte van dat voedsel dat voedt voor altijd.
– “Dagelijks” betekent voor elke dag en voor de komende dag, en erkent ons precaire bestaan en onze afhankelijkheid van God voor voorzieningen. Het richt zich zowel op de fysieke behoefte voor morgen als op de hoop voor de eeuwige morgen.
– Deze petitie erkent ook God als de gever en wordt gebeden met de zekerheid dat God ons gebed al gehoord heeft. Het is een verzoek om Gods voorziening, maar ook om de wijsheid om die op de juiste manier te ontvangen.
8. Vergeef ons onze schulden
– Dit erkent dat we in gebreke zijn gebleven in onze relaties met God, Hem ons wezen verschuldigd zijn.
– Het is een erkenning dat we tekortschieten in wat we God schuldig zijn en niet in staat zijn om dat recht te zetten.
– “Vergeven” betekent de schuldenaar beschouwen alsof hij niets verkeerd heeft gedaan, met een schone lei beginnen. Deze vergeving komt alleen voort uit Gods barmhartigheid.
– Dit verzoekschrift is gekoppeld aan het vergeven van anderen, niet als voorwaarde om Gods vergeving te ontvangen, maar als noodzakelijk resultaat van het ervaren van Gods vergeving.
– De vergeving is een huidige realiteit; God heeft onze overtredingen al vergeven door Jezus Christus. Dit is geen hoop voor de toekomst, maar een actie uit het verleden die onze toekomst heeft veiliggesteld. Het gebed is een verzoek om in de vrijheid van deze vergeving te leven.
9. Verlos ons van de boze
– Dit gaat over de grote eschatologische beproeving, niet slechts kleine beproevingen maar de dreiging van de “Boze”. Dit is een absoluut kwaad buiten de geschapen orde.
– Deze beproeving is een dreiging van het niets en de volledige ondergang van het schepsel. Het is meer dan een morele of fysieke beproeving; het is een ontmoeting met een vijand die sterker is dan wij.
– Het gebed veronderstelt dat God al heeft gedaan wat we vragen; Hij leidt ons niet naar deze beproeving, maar bevrijdt ons ervan. God is de bevrijder, die door de opstanding van Christus heeft gezegevierd over de machten van de duisternis.
– De petitie vraagt om Gods voortdurende leiding en bescherming, erkennend dat zonder Hem onze inspanningen de dingen alleen maar erger zouden maken.
10. De Doxologie
– De woorden “Want van U is het koninkrijk, de kracht en de heerlijkheid tot in eeuwigheid” komen niet oorspronkelijk uit het evangelie, maar zijn een latere liturgische toevoeging.
– De doxologie sluit aan bij het zesde verzoekschrift en bevestigt dat het koninkrijk, de macht en de heerlijkheid aan God toebehoren en niet aan de duivel.
– Het omvat ook het hele gebed, door te erkennen dat alles wat we vragen alleen door God gedaan kan worden.
– Amen” betekent een zelfverzekerde instemming, waarmee zekerheid in het goddelijke antwoord wordt uitgedrukt.
Samengevat is het Onze Vader een uitgebreide verwoording van onze relatie met God. Het erkent onze afhankelijkheid van God, onze behoefte aan Zijn genade en voorziening, en onze hoop op Zijn uiteindelijke overwinning op zonde en kwaad. Het is niet slechts een verzameling woorden, maar een uitdrukking van een leven dat in gemeenschap met Christus wordt geleefd.