Door Eli Lizorkin (Israel Bible Center)
In Marcus 7 lezen we over een scherp debat tussen Judeese Farizeeërs en Jezus over het feit dat zijn Galilese discipelen een belangrijke, lang geleden ingevoerde Farizeïsche vernieuwing niet opvolgden. Deze vernieuwing had te maken met de gevoelde noodzaak ervoor te zorgen dat iemand, alvorens schoon/geschikt en op de juiste wijze bereid voedsel te nuttigen, ook de handen moet wassen, om niet iets dat al heilig is, per ongeluk gemeen (d.i. onrein) te maken. Tegen de tijd dat het conflict waarover in Marcus 7 wordt verhaald plaatsvond, was deze farizeïsche vernieuwing al “een traditie van de oudsten” geworden en werd als zodanig door de meeste Judeeërs met groot respect behandeld. (vs.1-4)
Jesaja citerend, beschuldigt Jezus de Farizeeën ervan de geboden van de Torah te verwaarlozen, en in plaats daarvan vast te houden aan de traditie van de mens. (vs.8) Zich tot de menigte richtend, verklaart Jezus: “Er is niets buiten de mens, dat hem kan verontreinigen, indien het in hem ingaat, maar hetgeen uit de mens voortkomt, dat verontreinigt de mens.” (vs.15) Dit was slechts een samenvatting van de voorschriften betreffende lichamelijke ontlasting, zoals die in Leviticus 15 staan beschreven. Deze lichamelijke uitwerpselen komen uit het lichaam en gaan er niet in. Volgens Jezus gaat hier een veel diepere geestelijke werkelijkheid achter schuil – namelijk dat al het kwaad vanuit het menselijk hart de wereld in komt (d.w.z. van binnen naar buiten en niet andersom). (vs.20-23)
Sommigen die terecht proberen het intens Joodse karakter van Marcus’ evangelie terug te winnen, hebben ten onrechte gesuggereerd dat vs.19 (zo verklaarde Hij alle voedsel rein) een redactionele toevoeging aan de oorspronkelijke tekst is, gemaakt door niet-Joodse christenen die niet geïnteresseerd zijn in Joodse kwesties. Ik stel echter voor dat deze regel in feite een integraal onderdeel is van het zeer Joodse betoog van Marcus! De wet van de lichamelijke ontlasting is een voorbeeld. Jezus verdedigt de Torah tegenover de Farizeeën en handhaaft een oude Joodse traditie in Galilea, door te verklaren dat voedsel een Israëliet niet onrein kan maken, omdat het in de Torah precies andersom werkt!