De eerste christelijke gemeenschap, verwachtend als zij deed de op handen zijnde komst van de messias en dus het einde der tijden, werd geconfronteerd met een onverklaarbare vertraging.
In antwoord op op deze vertraging was er een heroriëntatie om de institutionele en institutionele en juridische organisatie van de vroege Kerk te stabiliseren.
Het gevolg van deze positie is dat de christelijke gemeenschap heeft opgehouden te paroikein, te verblijven als een vreemdeling, om te beginnen met katoikein, te leven als een burger en dus functioneert zij nu als elke andere wereldse instelling.
De denker wordt gevonden op de laatste dag, de Dag des Oordeels. Hij of zij ziet het einde van de tijd en beschrijft wat wordt gezien.
Als ik in één zin het verschil tussen de messiaanse tijd en de tijd zou moeten samenvatten, zou ik zeggen dat het messiaanse niet het einde van de tijd is, maar de tijd van het einde. Wat messiaans is, is niet het einde van de tijd, maar de relatie van elk moment, elke kairos, tot het einde van de tijd en tot de eeuwigheid. Wat Paulus interesseert is dus niet de laatste dag, het moment waarop de tijd eindigt, maar de tijd die krimpt en begint te eindigen. Of, zou men kunnen zeggen, de tijd die overblijft tussen de tijd en zijn einde.
In de Joodse traditie is er een verschil tussen twee tijden en twee werelden: de olam hazeh, de tijd die zich uitstrekt van de schepping van de wereld tot het einde ervan, en de olam haba, de tijd die begint na het einde van de tijd. Beide termen zijn aanwezig, in hun Griekse vertalingen, in de brieven van Paulus.
Messiaanse tijd echter – de tijd waarin de apostel leeft en de enige die hem interesseert – is noch die van de olam hazeh noch die van de olam haba. Het is, in plaats daarvan, de tijd tussen deze twee tijden, wanneer de tijd wordt verdeeld door de messiaanse gebeurtenis (die voor Paulus de opstanding is).
Giorgio Agamben